Sau khi đã xuống xe, mọi người lúi húi kiểm tra ba lô và những thứ mang theo. Sau đó nối đuôi nhay đi vào một con đường mòn dẫn sâu vào cánh rừng ngay cạnh đó.

Đã gần đứng trưa. Mặt trời tỏa sáng rực rở. Cao nguyên lộng gió. Rừng cây lao xao như đang thì thầm kể cho nhau nghe bí mật của miền đất này. Đất Ba-zan xạm đỏ dưới chân. Hai bên đường, những cành lá rậm rạp chìa ra cản bước chân người. Nhưng bất chấp tất cả, đoàn người vẫn lầm lũi bước dấn sâu vào trong cái màu xanh trùng điệp bất tận của rừng. Đá sắc, gai nhọn và con đường cheo leo qua các thung lũng, những vực sâu cũng không ngăn cản được họ. Có những lúc, họ đi qua rừng tre gai tua tủa làm rách toạt cả áo. Có lúc, phải lội bì bỏm dưới dòng suối trong vắt để tìm con đường mòn bị khuất dưới những bụi cây rậm rạp. Có lúc, đoàn người phải đi lên một đỉnh đèo lộng gió vàtừ đó có thể phóng tầm mắt ra một vùng rộng lớn xung quanh. Ở đây, họ dừng lại ít phút nghỉ ngơi lấy sức.
Cũng như mọi người, Sơn hạ ba lô và những thứ trên tay xuống. Anh đưa ống tay áo lên gạt mồ hôi trên khuôn mặt đỏ gay và thở dốc. Một lúc sau, ông già ngôi bên cạnh quay sang bắt chuyện :
– Các chú gây sự với tụi nó làm chi!
Sơn ngạc nhiên nhìn ông già :
– Bác nói sao? Gây sự với ai?
Ông già nheo nheo đôi mắt :
– Ông chủ quán ở bến xe đó… Lúc ấy, tụi tôi cũng ngồi trong quán mà. Các chú có biết hắn là ai không?
– Ai vậy bác?
– Lão chủ quán đó là Tư “cà nhắc”. Đó là một đầu mối chuyên thu nhập người cho bọn cai đào vàng.

Hắn có quan hệ mật thiết với bọn cai đầu nậu ở các thung lũng đào vàng.
– Nhưng… Sao bác biết nhiều vậy?
– Tôi đã đi rồi mà! – Ông già rít mạnh hơi thuốc – Lần trước chính lảo Tư “cà nhắc” giới thiệu tôi đến thung lũng Khỉ để làm thuê cho thằng Lai đầu nậu. Nhưng chỉ được một tuần, tôi bị sốt rét dữ quá nên phải quay về.
– Nhưng… liệu có ăn nhằm gì không bác? Sơn hỏi ông già.
– Nghe chừng cũng khó khăn lắm… Mà nếu trúng chưa chắc đã mang về được. Tụi cướp hoành hành dữ lắm.
– Vậy bác đi làm chi?
Ông già thở dài, nhìn vào màu xanh mênh mông của cánh rừng, chậm rãi nói :
– Chắc chú không phải người mần ruộng… ngán quá rồi!Làm cực mà chẳng đủ ăn… Thì cũng đi thử thời vận may coi…

Đoàn người đứng lên lục đục xuống dốc. Lúc này có thêm một nhóm khoảng 6, 7 người nhập bọn. Chỉ cần nhìn hành lý là biết rằng đó là những người đang đi theo tiếng gọi của thung lũng vàng. Do có cảm tình với ông già, Sơn đi tụt lại nói chuyện với ông cho vui :
– Lần nay bác tính tới đâu?
– Có lẽ đi xa hơn lần trước. Tụi tôi tính đến khe Rùa Vàng.
– Ngoài thung lũng Khỉ và khe Rùa vàng còn nơi nào khác không bác?
– Còn chớ! Còn thung lũng Lợn Rừng, khe Bò Tót, suối Lim sâu tít ở bên trong. Rồi còn hàng chục địa điểm không tên rãi rác xung quanh nữa. Nhưng thung lũng Khỉ thì gần tới rồi..
– Còn khoảng bao lâu nữa thì đến?
– Khoảng hai giờ đồng hồ nữa. Qua một bản người Ê-đê là tới nơi.
Con đường mòn đã trở nên rậm rạp hơn. Đoàn người vẫn mãi miết nối nhau dấn vào màu xanh bất tận ở trước mặt…

*
* *

Con đường mòn đã đi tới một ngã ba. Ông già hay chuyện dừng lại, nói với Sơn :
– Đây là đường rẽ vô thung lũng Khỉ. Chỉ khoảng vài ba cây số nữa thôi. Còn tụi tôi phải đi tiếp…
Sơn gật đầu :
– Cảm ơn bác!
Bắt đầu từ đây, đoàn người chia làm hai nhóm. Nhóm của Sơn và hấu hết những người đi cùng đều rẽ vào thung lũng Khỉ. Riêng nhóm ông già thì tiếp tục đi thẳng. Họ đến khe Rùa Vàng.

Từ đoạn này, đường trở nên khó đi hơn. Rừng cũng rậm rạp hơn nhiều. Con đường mòn càng thu nhỏ lại nên đoàn người phải đi thành một hàng dọc. Khi đoàn người đang nối đuôi nhau trèo lên một cái dốc nhỏ. Trên đỉnh dốc bổng xuất hiện một đám hơn chục người – Hầu hết là thanh niên mặc áo dân tộc hoặc đóng khố. Họ trang bị vũ khí là hai khẩu AK và giáo mác, cung tên. Chỉ huy nhóm là một người trung niên mặc quần áo bộ đội đã cũ, trên tay vung khẩu K. 54. Anh ta dõng dạt :
– Đồng bào dừng lại!
Điều bất ngờ làm đoàn người lặng đi. Có thể thấy trên gương mặt mệt mỏi của họ là những tia giận dữ. Riêng Phi và Khải thì lần tay vào lưng áo kiểm tra lại dao. Hướng ánh mắt bốc lửa lên đỉnh dốc, Phi nói với cả bọn bằng giọng rít qua kẽ răng :
– Nếu tao ra hiệu, tất cả cùng sáp vô nghen. Quyết tử đi, tụi bây!
Sơn giơ tay ngăn lại :
– Để im đã. Xem thử họ muốn gì!
Trong khi đó, người cầm súng ngắn tiếp tục bằng giọng dõng dạc :
– Đồng bào chú ý. Đồng bào đang đi qua khu vực thuộc bản của chúng tôi. Theo quy định của địa phương tất cả những người muốn đi qua đều phải mua vé. Yêu cầu đồng bào hãy tự giác!
Đám người xôn xao. Một kẻ nào đó bực dọc thốt lên :
– Mẹ cha nó. Thiệt là ăn cướp trắng trợn.
Một giọng khác :
– Nhập gia tùy tục mà…
– Hổng mua. Xem tụi nó làm gì?
– Chịu nín thôi. Rừng nào cọp đó mà…
Người cầm súng tiếp tục nói vọng xuống đầu đoàn người :
– Lực lượng tự vệ địa phương có nhiệm vụ bán vé phục vụ cho mọi người. Vé bán theo đầu người. Nào, xin mời bà con chuẩn bị tiền. Giá mỗi chiếc vé theo quy định là hai chục ngàn đồng…
Ở dưới chân dốc, Phi nghiến răng :
– Phục vụ cái mả cha tụi bây. Aên cướp thì có! Tụi mình không mua coi tụi nó có dám làm gì không?
Trên đỉnh dốc, người cầm súng ngắn lại tiếp tục :
– Đề nghị đồng bào nghiêm túc chấp hành theo quy định của địa phương. Nào, các đồng chí chuẩn bị…
Câu nói đó là một hiệu lệnh. Đám thanh niên lập tức hạ súng và giáo mác đang chỉa xuống đầu những người đứng gần nhất. Từ trong đoàn người, một thanh niên dánh vẻ bặm trợn hỏi :
– Nhưng nếu hổng có tiền mua vé thì sao đây?
Người cầm súng ngắn lạnh lùng :
– Thì quay lại!
Ở dưới dốc, Phi gầm lên :
– Tao quyết tử rồi đó!

Sơn vội quay sang, đặt tay lên bàn tay của Phi đang để sẵn trên cán dao. Anh nói nhỏ nhưng nghiêm khắc :
– Chịu nín thôi, anh Phi à! Anh nhìn kìa…
Theo ánh mắt của Sơn, Phi nhìn lên dốc. Ở đó từng người đang nhịn nhục móc tiền ra mua “vé”. Sơn nói tiếp :
– Anh thấy chưa? Chúng ta không đủ sức!… Mọi chuyện còn ở phía trước mà.
Thọ cũng xen vào :
– Tạm lui một bước để đi hai bước, anh Phì à!
Bàn tay đặt trên cán dao buông thỏng xuống. Cơn nóng nảy đã qua và hắn hiểu rằng trong trường hợp này tốt nhất là im lặng nộp tiền cho qua chuyện. Bọn hắn bốn người, không đủ sức đương đầu với hơn chục người có trang bị vũ khí và nhất là họ đang trong tư thế sẵn sàng chiến đấu như thế kia. Trong khi đó, Sơn móc túi lấy tiền săm săm bước lên trước. Lên đỉnh dốc, anh đưa tiền cho một thanh niên đóng khố :
– Tụi tôi bốn người.

Người thanh niên gật đầu rồi gập làm tư một tờ giấy trắng, xé đưa cho Sơn. Cả nhóm đi qua dốc. Qua vẻ mặt của Phi, có thể thấy rằng hắn còn chưa chịu lép và việc nộp tiền như thế này là một điều sỉ nhục với hắn. Nhưng hắn còn đủ tỉnh táo để không gây sự. Tuy vậy, khi đã bước qua người bán vé, hắn không giấu nổi ánh mắt căm hờn và một câu rủa hằn học :
– Mẹ kiếp!
Những người còn lại cũng đành mua vé để đi qua. Họnối đuôi nhau xuống dốc khi mặt trời đã sà xuống. Vùng đất của những hy vọng chào đón họ không mặn mà như vậy. Nhưng tất cả những kẻ đi đào vàng đều có chung một ý nghĩ, dù hết sức mơ hồ : Có lẽ số hên vẫn còn đang chờ họ phía trước. Tuy đó chỉ là một hy vọng mong manh nhưng nếu không có nó, có lẽ người ta đã quay lại và vĩnh biệt miền cao nguyên bí ẩn và dữ dội này…...